مارپیچ مجلس و دولت/دلسوزی نمایندگان و افزایش تورم
تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۸۳۵۴۶
بودجه کشور با وجود مسائلی همچون تحریمها به خودی خود با کسری مواجه است و ضروریست که نمایندگان مجلس این موضوع را با هدفهای شخصی خود تشدید نکنند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، صحبت از کسری ۲۰۰ همتی بودجه ۱۴۰۱ موضوعی است که چندی پیش و در جلسه علنی روز _سهشنبه هفدهم آبانماه_ توسط رئیس سازمان برنامه و بودجه و در جریان بررسی عملکرد دولت در تحقق منابع بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه مطرح شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در این جلسه رئیس سازمان برنامه و بودجه در وکلای مردم خواست که منابع درآمدهای غیرواقعی بودجه را افزایش ندهند، چراکه تحقق نمییابد.
به گفته وی، با توجه به اینکه درسال جاری قیمت حاملهای انرژی و حجم آن افزایش نداشته است افزایش این درآمدها از ۳۳۰ به ۶۴۰ همت، دولت را با عدم تحقق ۲۰۰ همتی در تبصره ۱۴ مواجه کرده است. این در حالی است که سال گذشته بودجه عمومی کشور ۹۰۰ همت و امسال این بودجه ۱۵۰۰ همت بوده و افزایش ۶۰ درصدی داشته است.
البته میرکاظمی پس از این سخنان اعلام کرد که برای جبران کسری اعتبارات اشتغال رئیس جمهور در نامهای از مقام معظم رهبری مجوز خواست که ۲۰ درصد سهم صندوق به تملک و اشتغال اختصاص یابد و در بانکها سپرده گذاری شده و چند برابر به اشتغال تخصیص یابد که ایشان نیز با برداشت ۱۰ درصد موافقت کردند.
همین موضوع انتقاد کارشناسان اقتصادی نسبت به اختیارات و اعمال نظر مجلسیها در بودجه را برانگیخته است. منابع ارزی و درآمدهای مالیاتی که در بودجه پیش بینی و محقق نمیشود در کنار مخارج بسیار بزرگی که برای بودجه تراشیده شده دولت را در گرداب کسری بودجه انداخته و این موضوعی است که سالهاست دولت با آن دست و پنجه نرم میکند.
تاکید دولت سیزدهم بر عدم استقراض از بانک مرکزیصریحترین راهکار مقابله با کسری بودجه در شرایطی که دولت قصد افزایش قیمت حاملهای انرژی و قیمت ارز را نداشته باشد؛ چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی است که منجر به افزایش نقدینگی و تشدید روند افزایش تورم میشود، موضوعی که در دولتهای پیشین مرسوم بوده اما دولت سیزدهم بارها آن را خط قرمز خود اعلام کرده است.
سازمان برنامه و بودجه در آخرین اطلاعیه خود اعلام کرد سهم صندوق توسعه از هزینههای جاری را به صفر رسانده و تراز عملیاتی را ۱۹.۶ درصد کاهش داده است تا دخل و خرج کشور را در شش ماهه اول ۱۴۰۱ تنظیم کند. علاوه بر این آمار، کاهش رشد نقدینگی، رشد اقتصادی ۴.۳ درصدی نیز از جمله متغیرهایی است که توسط دولت اعلام شده تا جهتگیری آن نسبت به استقراض از بانک مرکزی را نشان دهد.
دولت کسری بودجه را به گردن مجلس انداختبراین اساس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرده است که کسری ۲۰۰ همتی اعلام شده توسط رئیس این سازمان عمدتاً ناشی از افزایش منابع لایحه بودجه توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی است و این سازمان به دنبال راهکارهایی است که به کمک آن، کسری بودجه را به نحوی کاهش دهد که حداقل پیامدهای تورمی را داشته باشد.
بنابراین نمیتوان منکر نقش مجلسها در افزایش کسری بودجه شد. تغییراتی که مجلسیها در لایحه بودجه اعمال میکنند هرچند از سر دلسوزی اما منجر به افزایش درآمدهای محقق نشده، تعیین مصارف قطعی برای این درآمدها و ایجاد توقعاتی از دولت میشود که کارشناسی نیست. در واقع به عنوان یک راهکار میتوان بودجه را در دولت به گونهای دقیق تنظیم کرد که نیازی به تغییرات اساسی در آن نباشد اما به هر روی نمیتوان از ورود نمایندهها به تغییر مجلس که گاهاً با اعمال منافع آنها همراه است، جلوگیری کرد.
سقف بودجه در زمان بررسی لایحه توسط نمایندگان نباید افزایش یابددر این بین کارشناسان اقتصادی تاکید دارند که سقف بودجه در زمان بررسی لایحه توسط نمایندگان نباید افزایش یافته در نباید منابع درآمدی غیرقابل تحقق تصویب شود. در واقع مجلس به جای افزایش سقف اعتبارات باید بر روند تخصیص اعتبارات و نحوه هزینه کرد بودجه نظارت کند چراکه بودجه با سقف اعتبارات قابل تحقق بهتر از بودجهای است که اعتبارات مشخص شده در آن محقق نمیشود.
این در حالی است که کمتر از ۱۰ درصد نمایندگان مجلس از موضوعات اقتصادی اطلاع کافی دارند و تغییراتی که نمایندگان در بودجه انجام میدهند تحت شرایط غیرفنی و غیر تخصصی است.
مهمترین وظیفه مجلس قانون گذاری است اما هر تغییری که در منابع مالی بودجه انجام میشود بار مالی به همراه دارد که باید براساس قانون اساسی پیش بینی شود که اگر این کار انجام نشود شورای نگهبان باید به اصلاحیهای که در قانون بودجه اعمال شده ایراد بگیرد. بنابراین در این بین نقش شورای نگهبان نیز اهمیت ویژهای داشته این شورا باید به موضوعات این چنین حساسیت بیشتری نشان دهد.
بودجه کشور ما با وجود مسائلی همچون تحریمها به خودی خود با کسری مواجه است و ضروری است که نمایندگان مجلس این موضوع را با هدفهای شخصی خود تشدید نکنند.
نمایندگان مجلس برای حوزههای انتخابی خود پروژه میتراشنددر این خصوص، فرشاد پرویزیان، نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران به خبرنگار ایمنا، میگوید: با وجود همه مسائلی که در بودجهریزی با آن مواجه هستیم هرساله پس از آنکه بودجه به مجلس میرود نمایندگان ۳۰ درصد به آن اضافه میکنند.
وی اضافه میکند: در حالی که در بدنه کارشناسی دولت محاسباتی بر بودجه انجام شده تا تراز آن برقرار شود؛ نمایندگان مجلس بودجه را افزایش میدهند و در ادامه میگویند تراز عملیاتی صفر است. این در حالی است که تورم عملیاتی نداریم و منابع و مصارف با یکدیگر مساوی است.
نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران میگوید: مصارفی برای بودجه در مجلس ایجاد میشود اما در قبال آن، منابع لازم محقق نمیشود در نتیجه با تورم مواجه میشویم. نمایندگان مجلس از روی دلسوزی برای مناطقی که از آن انتخاب شدهاند بودجه میگیرند و برای حوزههای انتخابیه خود پروژه میتراشند و این اقدام تاکنون هیچ مشکلی از مردم رفع نکرده است.
اعمال نظر غیرتخصصی نمایندگان در بودجهپرویزیان اضافه میکند: هیچ جای دنیا مجلس بودجه دولت را به این اندازه تحت تأثیر قرار نمیدهد. مجلس این حق قانونی را دارد اما نتیجه این حق، تحمیل تورم به مردم است. نمایندگانی درخصوص مسائل اقتصادی اظهار نظر کرده و از روی دلسوزی برای حوزههای انتخابی خودشان به مصارف بودجه را افزایش میدهند که کمترین تخصص را در مسائل اقتصادی ندارند.
وی تصریح میکند: حتی اگر مقاصد سیاسی برای این اقدامات را در نظر نگیریم و فرض بر دلسوزی نمایندگان مجلس باشد، باز هم اثرات تورمی فقط نصیب مردم میشود. راهکار رفع مسائل اقتصادی در مناطق کمتر برخوردار پولپاشی و هدایت بودجه نداشته دولت نیست و فقط تورم ایجاد میکند.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران خاطرنشان میکند: سهم نمایندگان از بودجه به اندازه همان ۳۰ درصدی است که به آن اضافه میکنند. این اقدام نمایندگان اگرچه قانونی است اما کارشناسی نبوده و نتیجه مثبتی ندارد.
نمایندگان منافع ملی را فدای منافع بخشی میکنندهمچنین میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی نیز در این خصوص به خبرنگار ایمنا میگوید: در ایران نیز بودجه همچون سایر کشورها فرآیند قانونی خود را طی میکند. اصلاح این فرایند و اختیارات نمایندگان مجلس نمیتواند منجر به محقق شدن بودجه شود. این موضوع حاشیهای و فرعی است.
وی اضافه میکند: روال تدوین و تصویب بودجه صحیح و منطقی است اگرچه گاهی در برنامههای توسعه و بودجهها ساختار پارلمان کشور ملی نبوده و نگاههای بخشی و منطقهای در آن قالب شده است که منجر به اخلال در روند توسعه متوازن کشور میشود.
این کارشناس اقتصادی تصریح میکند: در هر دوره بودجهها محل لابی و رایزنی نمایندگان مجلس با وزرا و دولت است که منافع ملی را فدای منافع بخشی میکند و این موضوع به توسعه متوازن و منطقی کشور آسیب میزند.
مهرپور تاکید میکند: البته این مسئله از نحوه برگزاری انتخابات ناشی میشود. انتخابات در کشور ما استانی نبوده و بخشی و شهری است. بنابراین هر نماینده به جای آنکه خود را نماینده یک استان در مجلس شورای اسلامی بداند، نماینده شهر و منطقهای است که از آن انتخاب شده و وظیفه خود میداند که برای آنجا رایزنی کند و امتیازاتی دریافت کند.
گزارش از: فرشته بابایی؛ خبرنگار اقتصادی ایمنا
کد خبر 622243منبع: ایمنا
کلیدواژه: تنش های بین دولت و مجلس همکاری دولت و مجلس نشست مشترک دولت و مجلس شورای اسلامی بودجه 1402 لایحه بودجه ۱۴۰۲ بخشنامه بودجه 1402 تصویب بودجه ۱۴۰۲ شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق سازمان برنامه و بودجه نمایندگان مجلس کسری بودجه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۸۳۵۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معین الدین سعیدی: کاش رئیسی، بلوچ بود؛ انتظار دارند صرفا مجیزگوی دوستان باشیم
معینالدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس، بیان کرد: «با وجود این که من منتقد پر و پاقرص دولت قبل بودم، اما هیچ وقت چنین برخوردی و به این شکل با ما نشده بود، برخوردی که در آن به نمایندگان ملت انگ بزنند و انتظار داشته باشند که ما صرفا مجیزگوی دوستان باشیم، بهنظرم قطعا چنین برخوردهایی جایگاه مجلس را به مخاطره خواهد انداخت.»
به گزارش خبرآنلاین، در ادامه مشروح گفتگوی معینالدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس را میخوانید؛
آقای سعیدی، درپی انتقاد شما از عمکرد اقتصادی دولت، معاونت پارلمانی دولت یک بیانیهای صادر کرده و به شدت از اظهارات شما و برخی دیگر از نمایندگان انتقاد کرده است. واکنش شما به این مسئله چیست؟
من واقعا تعجب کردم، البته نباید تعجب کرد، اما در این جو واقعا عمل عجیبی بود. نمایندگان بر مبنای اصل ۸۴ قانون اساسی واقعا حق دارند درباره مسائل کشور صحبت کنند و نمیشود دوستان بخواهند هر نوع انتقادی را به این شکل پاسخ دهند و سوالها را پاک کنند.
به نمایندگان ملت انگ میزنند و انتظار دارند مجیزگوی دولت باشندبا وجود این که من منتقد پر و پاقرص دولت قبل بودم، اما هیچ وقت چنین برخوردی و به این شکل با ما نشده بود، برخوردی که در آن به نمایندگان ملت انگ بزنند و انتظار داشته باشند که ما صرفا مجیزگوی دوستان باشیم، بهنظرم قطعا چنین برخوردهایی جایگاه مجلس را به مخاطره خواهد انداخت.
مجلس خانه ملت است و حتما باید دردهای ملت آنجا عنوان شود. بنده در صحبتهایم همیشه از رویکردهای خوبِ دولت دفاع کردهام، به عنوان مثال دولت در حوزه آبرسانی به مناطق محروم، در بخش فعال شدن بازارچههای مرزی، سفرهای استانی عملکرد خوبی داشته، اما قرار نیست وقتی دلار رسید به حدود ۷۰ هزار تومان و ما صرفا فرمایشات رییس جمهور قبل انتخابات را مطرح کنیم، به این شکل و چنین پاسخهایی از طرف دولت دریافت کنیم.
واقعا عجیب است این کار با شعار آزادی که جزء اصول مسلم انقلاب ما بوده در تضاد کامل است. مردم قطعا خواهند پرسید که وقتی نمایندگان ملت آزادی نداشته باشند، آنوقت چه انتظاری میتوان از رسانهها یا از دیگر ارکان مردم داشت که نقطه نظراتشام را عنوان کنند؟ "آیینه، چون نقش تو بنمود راست، خود شکن آیینه شکستن خطاست"
فکر میکنید علت اینکه دولت اشکالات و انتقادات را نمیپذیرد چیست؟
این موضوع بر میگردد به روحیه انتقادناپذیری ارکان دولت که واقعا در این سطح عجیب است. نکته بعدی این است که به هر حال دولت در کنار نکات مثبتی که من اعلام کردم، در حوزههای اقتصادی و معیشتی واقعا عملکرد قابل دفاعی نداشته است. من عرض کرده بودم، رئیس جمهور فرموده بود که خدا را شکر من رئیس جمهور نشدم که دلار پنج هزار تومان بشود، اما حالا دلار ۶۷ تا ۶۸ هزار تومانی را به رسمیت نمیشناسد.
با این وضعیت چه بلایی سر سفرههای مردم آمده است؟ من و شما که نمیتوانیم منکر شویم، سرانه مصرف گوشت مردم تا چه سطحی کاهش پیدا کرده است. تورم لجام گسیخته کالاها که نکتهای نیست که بشود آن را انکار کرد. تمام عرض ما به دوستانمان در دولت همان فرمایش حضرت آقا بوده که شما که انقدر از آمار اقتصادی خودتان دفاع میکنید، این آمار باید خودش را در سفرههای مردم نشان دهد، که قطعا نشان نمیدهد؛ لذا فکر میکنم که دلیل این که چرا دولت نمیتواند این سطح از انتقاد را تحمل کند، برای این است که متاسفانه دفاع جامعی از عملکرد خودش در حوزه معیشت مردم ندارد و این که از نظر برخی دوستان بهترین نحوه مواجهه با یک موضوع پاک کردن صورت سوال است.
دولتیها سطح انتقادپذیری شان را بالا ببرندآقای سعیدی، فکر میکنید که دولت نیاز به یک تغییر در بدنه کابینه یا تیم اقتصادیش دارد؟
دولت در برخی حوزهها که نام بردم به نسبت خوب عمل کرده است، بهعنوان مثال اخیرا وزارت جهاد کشاورزی در حوزه خودکفایی محصولات کشاورزی اقدامات خوبی را انجام داده که از نکات مثبت دولت است؛ اما مسلما باید وزرای اقتصادی در خصوص آنچه که در حوزه تورم لجام گسیخته و نرخ ارزی که روز به روز در حال افزایش است، پاسخگوی این قضیه باشند.
من فکر میکنم که بیشتر رویکردهای اساسی خود دولت است که باید تغییر کند و ممکن است با رفتن یک یا دو وزیر ماهیت امر تغییر نکند. من باز هم میگویم در عین حال که نقاط مثبت وجود دارد این انتفادات هم وارد است؛ به عنوان مثال اخیرا دولت در حوزه وزارت کار و اشتغال کارهای خوبی انجام داده، اما آنچه در سفرههای مردم وجود دارد قابل توجیه نیست و دوستان باید مقداری سطح انتقادپذیریشان را افزایش دهند.
مجلس به شئون نظارتی خود عمل نکردهبا توجه به انتقادات نمایندگان که یا از تریبون مجلس بیان میشود یا در مصاحبهها و توئیتهای آنان مشاهده میکنیم، چرا تاکنون وزرا به مجلس دعوت نشدند؟
اگر به نقدهای بنده عنایت فرمایید، همیشه مجلس را هم مورد نقد قرار داده و این نقد را کاملا به مجلس وارد دانستهام؛ یعنی اگر ما معتقدیم که مسیر اقتصاد کشور روش و رویکرد صحیحی ندارد، پس حتما مجلس باید از شئون نظارتی خود هم در بحث استیضاح وزراء و هم در اعمال ماده ۲۰۳ یا ۲۰۴ و هم دیگر اهرمهایی که دارد، استفاده کند.
متاسفانه این نقد کاملا به مجلس هم وارد است و مردم از نمایندگانشان نمیپذیرند و میگویند شما نمیتوانید که فقط بیان مشکل کنید و با این حجم از اختیارات خودتان باید عملا تغییرات را اجرایی میکردید یا دولت را مکلف به آن میکردید. واقعیت امر این است که در این وضعیتی که حالا هستیم به لحاظ مشکلات اقتصادی که مردم دارند، قطعا مجلس هم به شئون نظارتی خود عمل نکرده است و نمایندگان مردم هم باید در این زمینه پاسخگو باشند.
شاخصهای اقتصادی حرف میزنند و نمیشود منکر شدآقای سعیدی، در طی این مدت دولتمردان سیزدهم پاسخ واضح و روشنی به علت گرانیهای اخیر، ندادند و حتی گاه فرافکنی یا سفیدنمایی کردند. به نظر شما این سفیدنماییهای دولت و انکار واقعیت ها، چقدر میتواند آسیبزا باشد؟
قطعا وقتی اصل یک موضوع یا مسئله را به رسمیت نشناسیم، نمیتوانیم برای رفع آن معضل چارهاندیشی کنیم مانند به رسمیت نشماردن ارز توسط دولت. مردم میپرسند چطور در بانک مرکزی شمش طلا با همین قیمت دلار به مردم فروخته میشود؟ اینکه ما بگوییم قیمت دلار را به رسمیت نمیشناسیم که اصل موضع را دچار تغییر نمیکند.
آقای رئیسی در هنگامه انتخابات ۱۴۰۰ به درستی گفتند که؛ «دولت روحانی میگوید اگر ما نبودیم چنان مشکلاتی درست میشد؛ این حرف مثل این است که دروازه بانی ۱۷ گل بخورد و بگوید اگر من نبودم ۳۰ گل میخوردیم.» این وضعیت کنونی هم دقیقا مشابه همین اتفاق است.
به هرحال، در حال حاضر شاخصهای اقتصادی حرف میزنند و نمیشود منکر شد که نرخ دلار به ۷۰ هزار تومان رسیده است. افزایش قیمت دلار در قیمت تمام کالاها و خدمات اثر خود را نشان میدهد لذا صرفا با سفیدنمایی و اینکه بگوییم مشکلی وجود ندارد اتفاقی رخ نمیدهد و صورت مسئله به قوت خود باقی است.ای کاش آقای رئیسی، بلوچ بودند.
من روز گذشته در نطق خود خطاب به آقای رئیسی بیان کردم کهای کاش آقای رئیس جمهور بلوچ بودند، چون آنها وقتی وعدهای میدهند و میبینند آن وعده عملی نمیشود نمیتوانند چشم در چشم مردم و مخاطبشان بگذارند و بگویند که همه چیز گل و بلبل است. متاسفانه با پدیدهای مواجهیم که علیرغم این که خیلی از شعارهای اقتصادی عمل نشده، اما دوستان در حالتی هستند که فکر میکنند همه چیز گل و بلبل است و همه مشکلات حل شده است.
مگر رئیسی نگفته بود حقوق کارگران به اندازه تورم باشد، خب چرا الان نیست؟البته بعضا هم میگویند که ما میدانیم مشکلاتی وجود دارد، اما دولت دارد کارو تلاش میکند. من منکر کار و تلاش دولت نیستم، به عنوان مثال من خودم سفرهای استانی دولت را بسیار قبول دارم، اما برخی عملکردهای دولت نتیجهاش این شده که سفره مردم دارد روز به روز تنگتر و محقرتر میشود.
آقای رییس جمهور قبل از انتخابات فرمود که چرا نباید حقوق کارگران به اندازه تورم افزایش پیدا کند؟ خب این سوال را اگر در حال حاضر از ایشان بپرسیم چه پاسخی دارند، در حال حاضر افزایش حقوق کارگران چیزی حدود بیست درصد است، در حالیکه در بهترین شرایط میتوان گفت تورم بالای ۴۰درصد بوده است. بهنظرم این دوگانگیها چه از دولت قبل باشد که من منتقد آن بودم چه از دولت فعلی باشد، قابل قبول نیست.
دوستان نباید از اینکه مشکلات را عنوان کنیم، بهراسندبا این روند فکر میکنید که آقای رئیسی ممکن است که برای ۱۴۰۴ دوباره رئیسجمهور شود؟
در کشور ما متغیرهای سیاسی فقط تا قدری قابل پیشبینی هستند و تا ماههای آخر نمیشود چنین چیزهایی را پیشبینی کرد و تحلیلگران سیاسی تا لحظه آخر صبر میکنند. مسئله این است که چه ایشان رئیس جمهور شود یا خیر همه ما واقفیم و باید اعلام کنیم که این جهتگیری سیاسی قطعا مشکل خواهد داشت.
این دولت در مقطعی گفت باید ارز ترجیحی حذف شود و کار درستی هم بود، ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کردند، اما ارز نیمایی جایگزینش شد. اگر قرار باشد واقعا با ریشههای رانت و فساد مقابله شود، پس اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی مبنای اقتصادی ندارد به همان نسبت ارز نیمایی ۱۵۰۰ تومانی هم مبنای اقتصادی ندارد.
این دوگانگیها واقعا قابل پذیرش نیست. اما باز هم تاکید میکنم ضمن احترام به رویکردهای خوب این دولت، من همیشه عنوان کردهام که دوستان نباید از اینکه چالشها و مشکلات را عنوان کنیم بهراسند، بلکه باید در صدد چارهاندیشی باشند.